Yurtdışında Boşanmanın Türkiye'de Tanınması!

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda 29.04.2017 tarihinde yapılan değişiklikle ‘Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararlar; bizzat veya vekilleri aracılığıyla tarafların birlikte başvurması, verildiği devlet kanunlarına göre konusunda yetkili adlî veya idarî makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması şartlarıyla nüfus kütüğüne tescil edilir’ hükmü getirilmişti. Bu durumda yurtdışında boşanan birçok kişiye kolaylık sağlayacak bu uygulama ile taraflar artık boşanmalarının Türkiye'de de geçerli olması için belli şartlarda dava açmak zorunda olmayacak.

Yurtdışında boşanan TC vatandaşları, yetkili mercilere, yani bulundukları ülkedeki dış temsilciliklerine başvurdukları takdirde, tanıma ve tenfiz davası açmalarına gerek kalmadan boşanmalarını Türkiye’de geçerli olarak tanıtabilecek ve nüfus sicillerine işletebilecekler.

Yeni genelge ile süreç şöyle işleyecek;

1- Yaşanılan ülkedeki adli veya idari makamlardan alınan boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline ya da mevcut olup olmadığına ilişkin karar, önce bir üst mahkemeden onaylatılacak. Yani apostil damgası alınacak. Bu damga kararın kesinleştiğini gösteriyor.

2- Kesinleşmiş karar ile birlikte her iki taraf ya da her iki tarafın temsilcisi, Türk Başkonsolosluğu'na giderek kararın tanıtılmasını talep edecek. Boşanan tarafların aynı anda müracaat etmesi şart koşulmuyor. Ancak boşanmış çiftlerin ya da vekillerinin başvuruları arasındaki süre en fazla 90 gün olacak.

3- Kararın tanınması için, boşanma kararının aslı ve türkçe tercümesi, apostil damgası ve türkçe tercümesi, kimlik veya pasaport kopyaları birlikte verilmeli.

4- Başvuruları incelemek için konsolosluklarda bir komisyon oluşturulacak ve bu komisyonun kararıyla, yabancı ülke mahkemesinin verdiği boşanma kararı aile kütüğüne işlenecek.

5- Eğer taraflardan biri, boşanma kararının bu şekilde tanıtılmasını istemiyor ya da talepte bulunmuyor ise, o zaman eskiden olduğu gibi Türkiye'deki mahkemelerde kararın tanınması/ tenfizi için dava açmak gerekecek.

6- Konsolosluklardaki komisyonların kararı sadece boşanmaların tanınması ile ilgili olacak. Bu kararlar, yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen kararlardaki velayet, iştirak nafakası, çocuk ile kişisel hukuki durumlar, mal rejimi ve tazminat gibi tenfiz edilmesi gereken hükümlere uygulanmayacak.

7- Yabancı ülke mahkemesinin verdiği kararın, Türk kamu hukuku düzenine açıkça aykırı olmaması gerekir. Yani yasal ve Türkiye tarafından tanınan bir kurumca ilk kararın alınmış olması zorunludur.

8- Boşanma kararlarını Türkiye'de tanıtmak için dava açmış olanlar, bu yeni durumdan yararlanamayacak. Komisyonun verdiği tanıma kararı 7 gün içinde aile kütüğüne işlenecek.

9- Eğer komisyon, bir kararın tanıtılmasını reddederse o zaman kişilerin Türkiye'deki ilgili mahkemelerde tanıma/ tenfiz davası açması gerekecek. Bu başvurularda kullanılacak formları yine komisyon belirleyecek.

10- Başvurular, kararın verildiği ülkedeki konsolosluklara ya da taraflardan birinin Türkiye'deki yerleşim yerinin il müdürlüğüne yapılabilecek. Türkiye'de ikameti olmayanlar, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Trabzon, Şanlıurfa ve Van İl Müdürlükleri'nden birine başvurabilecek.