Velayetin Değiştirilmesi Davası!

Velayete ilişkin mahkeme kararları kesin hüküm teşkil etmemektedir. Değişen hal ve şartlara göre velayet değiştirilebilmektedir. Bu değişiklik ancak hâkim kararıyla gerçekleştirilecektir.

Yargıtay 2. HD E:2013/4764 K:2013/25031 ve 4.11.2013 tarihli kararında velayeti üstlenen anne veya babanın tekrar evlenmiş olması tek başına velayetin değişmesi için yeterli kabul edilmemiştir. Çocuğun menfaati gerektirdiği takdirde velayet değiştirilebilir. Bunun için velayetin değişmesi davası açan çocuğun menfaatine olacağına dair delil sunmalıdır.

Velayetin değiştirilmesi davası, velayet hakkı sahibi olmayan eşin, çocuğun menfaatine aykırı durumların geliştiği gerekçesine dayanarak velayetin değiştirilmesini talep etmesidir. Bu davaya uygulamada “Velayetin Değiştirilmesi Davası” denilmektedir.

Velayet hakkının, değişen hal ve koşullar nedeniyle el değiştirme ihtimali, kanun koyucu tarafından da ön görülmüştür. Öngörülen bu durum TMK md.183’de düzenleme alanı bulmuştur. 

Buna göre;

TMK Madde 183. ; Ana veya babanın başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması halinde hakim, resen veya ana ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır.”

TMK’nın 183. maddesinde, velayetin el değiştirebilmesi için belli sebepler belirtilmiştir. Buna göre, aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde velayetin değiştirilmesi söz konusu olabilecektir;

• Boşanmış anne veya babanın yeniden evlenmesi
• Velayet hakkına sahip eşin başka bir yere gitmesi
• Çocuğun velayet hakkına sahip eşin ölmesi
• Velayeti kendisinde bulunduran anne veya babanın cezaevine girmesi, alkol tedavisi sebebiyle yatarak tedavi görmesi, bitkisel hayata girmesi gibi diğer durumlar

“Taraflar anlaşmalı boşanmışlar ve küçükler İbrahim ile Ufuk’un babaları ile kalmak istediklerini beyan etmişlerdir. Velayet kendisine verilmiş olan babanın yeniden evlenmiş olması tek başına velayetin değiştirilmesini gerektirmez. Davalının velayet görevini ihmal ettiği ve velayetin değiştirilmesi şartlarının oluştuğu ispat edilememiş olup davanın reddi gerekirken kabulü doğru görülmemiştir. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 16.01.2008, 17245-176.)

VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ DAVASINDA SÜRE

Velayetin değiştirilmesi davası, belirli bir süreye tabi tutulmamıştır. Çocuğun menfaatinin gerektirdiği anda açılabilecek davadır.

Boşanma hükmü ile düzenlenen velâyetin değiştirilebilmesi için velâyet kendisine verilen tarafın ya da velâyete konu çocuğun durumunda boşanma hükmünden sonra esaslı değişikliklerin olması şarttır. Burada önemli olan husus, esaslı değişikliğin önemli ve sürekli olmasıdır. 

Önemle belirtmek gerekir ki, boşanma kararının kesinleşmesinden sonra, yani çok kısa sürede açılan davalarda, değişikliği gerektiren bir durumun kanıtlanmaması halinde, davanın reddedilmesi büyük olasılıktır.

VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?

Velayetin değiştirilmesi davasını, yalnızca velayet sahibi olmayan kişi değil, aynı zamanda çocuğun velayetine sahip kişi de açabilmektedir. 

GÖREVLİ MAHKEME

Velayetin değiştirilmesi davalarına bakma görevi Aile Mahkemelerine aittir.